آبشارها

آبشارها یکی از پدیده‌های زمین‌شناسی است که در آن آب یک رودخانه از فلات یا بلندی با سرعت زیاد به پایین دره یا دامنه می‌ریزد. مرتفع‌ترین آبشار جهان به نام آبشار آنجل، در کشور ونزوئلا قرار دارد. رود کارائو از ارتفاع ۹۷۹ متری از روی فلاتی مرتفع که از سنگ‌های سخت ساخته‌شده به پایین می‌ریزد.

تصویری از آبشار آنجل

نحوه تشکیل آبشارها:

رودهای بزرگ از روی سنگ‌های مختلفی می‌گذرند، بعضی از سنگ‌ها سخت‌تر از سنگ‌های دیگرند و به‌آسانی فرسایش نمی‌یابند. بعضی دیگر، به‌راحتی فرسایش می‌یابند.

هنگامی‌که رود از بستری متشکل از سنگ‌های سخت وارد قسمتی شود که سنگ‌ها نرم‌ترند، احتمال دارد در محل برخورد این دو نوع سنگ، آبشار تشکیل شود، یعنی آب نمی‌تواند سنگ‌های سخت را حفر کند، اما سنگ‌های نرم را که در زیر قرار دارند از بین می‌برد و به ‌اصطلاح زیر سنگ‌های سخت را خالی می‌کند. گاهی وسعت این محل خالی‌شده به‌اندازه‌ای است که افراد می‌توانند از پشت آبشار عبور کنند.

در محل آبشار نیاگارا واقع در مرز کانادا و آمریکا، لایه مسطحی از چند سنگ‌آهکی سخت روی سنگ‌های نرم‌تری به نام شِیل (Shale نوعی سنگ رسوبی دانه‌ریز است که ترکیب اصلی آن رس یا گل است) قرارگرفته است.
آب رودخانه شیل را سریع‌تر فرسایش می‌دهد و قطعات بزرگ سنگ‌آهک گاه ‌و بیگاه از لبه آبشار جدا می‌شوند و فرو می‌ریزند. این اتفاق، در وسطِ آبشاری که جریان آب شدیدتر است، بیشتر رخ می‌دهد. حاصل این پدیده، نعلی شکل شدن آبشار در منطقه متعلق به کانادا است.

رودهایی که در مناطق کوهستانی جاری‌اند، آبشارهای متعددی دارند. آبی که در امتداد دامنه جاری است، از روی قطعه‌سنگ‌ها و لبه‌های سنگی زیادی می‌گذرد و آبشارهای کوچکی تشکیل می‌دهد. در کشور ایران، استان لرستان با بیش از ۵۰ آبشار، رکورددار تعداد آبشارها در منطقه خاورمیانه است.