انواع آبشارها
انواع آبشارها
آبشارها دارای انواع مختلفی هستند که شامل موارد زیر می‌شوند:
آبشارهای شیرجه‌ای (Plunge)
یکی از انواع آبشارها ، آبشارهایی هستند که بدون تماس با سطح صخره و به صورت عمودی فرو می‌ریزند. معمولاً آبشارهایی که از نظر شکل گیری به طور کامل تکامل یافته اند، در این دسته قرار می گیرند.
آبشارهای دم اسبی (Horsetail)
آبشارهایی که در آنها آب با جاری شدن بر روی یک شیب تند حرکت می کند، در این آبشارها آب عموماً با سطح بستر سنگی در تماس است. در رابطه با نحوه شکل گیری این نوع آبشارها، آنها عموماً جوانتر از آبشارهای شیرجه ای بوده و یا سطح صخره ای زیرین دارای شیب تندی می باشد. این آبشارها معمولاً پُر شیب و باریک بوده و شکل دم اسب را تداعی می‌کنند.
آبشارهای غول‌آسا (Cataract)
آبشارهای بسیار قدرتمند و بزرگ.
آبشارهای پهن رود (Block)
این آبشارها که به آبشارهای “مستطیلی” هم شناخته می شوند، ناشی از جریان رودخانه‌های پهن و فراخ هستند. سطح صخره‌ی زیرین این آبشارها معمولا یک دیواره عمودی است. در برخی از نمونه های این آبشارها، عرض آنها از ارتفاع بیشتر است. معمولا هرچه رودخانه عریض تر باشد، آبشار نیز عریض تر بوده و مستطیل پهن تری تشکیل می شود.
آبشارهای چند صخره‌ای (Cascade)
یکی از انواع آبشارها ، آبشارهایی هستند که در آن آب بر روی سطح بی قاعده ای با شیب خفته جاری است. از نقطه نظر شکل گیری آبشار ممکن است این آبشارها در فازهای اولیه تکامل باشند و یا صخره زیر آنها دارای شیب شده و آب بر روی آن جریان یابد. در برخی موارد اگر آبشارها کوچکتر از آن باشند که جزء آبشارهای چند مرحله ای طبقه بندی شوند، ساختاری پله ای شکل می گیرد. این آبشار ها بر اساس شیب به دو دسته کم عمق (شیب کمتر از ۴۵ درجه) و عمیق (شیب بیشتر از ۴۵ درجه) طبقه بندی می شوند. این نوع آبشارها متداول ترین انواع آبشار هستند.
آبشارهای چند جریانی (Segmented)
در این نوع از آبشارها، آب به دو یا چندین شاخه موازی که به وضوح قابل تشخیص هستند، تقسیم می شود و هر کدام از این انشعابات آبشار مجزای خود را تشکیل می دهند. دلیل انشعاب آب معمولا وجود سنگ های برآمده در بستر رودخانه است.
آبشارهای چند مرحله ای
(Tiered/ Multi-step)
این نوع آبشارها که به آبشارهای “نردبانی” نیز شناخته می شوند، دارای چندین آبشار تقریبا هم اندازه هستند که به وضوح قابل تشخیص هستند. معمولا هر مرحله دارای حوضچه ای مجزا است.
آبشارهای تنگ راه (Punchbowl)
این نوع از آبشارها هنگامی تشکیل می شوند که جریان آب به صورت محدود شده به درون کانال باریکی هدایت شده و به درون حوضچه ای عریض تر ریخته می شود که شبیه به کاسه ای دهانه پهن است.
آبشارهای بادبزنی (Fan)
آبشارهای این دسته از نظر سقوط و سرخوردن آب بر روی سطوح پرشیب و حفظ تماس با صخره زیرین، نسبتا شبیه به آبشارهای دم اسبی هستند، اما تفاوت آنها در این است که شکل آنها از بالا به پایین شبیه به بادبزن است.این آبشارها معمولا با یک جریان باریک شروع شده که در حین سقوط به صورت افقی پخش می شوند. این آبشارها نسبت به همتاهای دم اسبی خود، ذوزنقه ای شکل هستند.
آبشارهای ناودانی (Chute)
این نوع آبشارها معمولا زمانی شکل می گیرند که جریان آب به دلیل وجود صخره یا تخته سنگ های بزرگ به درون کانال باریکی رانده شده و باعث خروج شدید و پرفشار آب می شود که منجر به کف کردن شدید آب می شود. برخی این آبشارها در گروه آبشارهای چند صخره ای و یا حتی رپیدها قرار می دهند.
آبشارهای سُرسُره ای (Slides)
آبشارهایی که در آنها آب بر روی سطحی با شیب نسبتا کم جاری می شود و همواره تماس خود را با سنگ بستر حفظ می کند. برخی اوقات تنها رپیدها حاصل می شوند، اما در بیشتر موارد سرسره های آبی هیجان انگیزی ایجاد می شود. برخی افراد سرسره ها را در دسته آبشارهای چند صخره ای کم عمق قرار می دهند.
آبشارهای روبانی (Ribbon)
این دسته عموما شامل آبشارهای موقتی است دارای جریان باریکی هستند که از یک مسیر عمودی طولانی فرو ریخته و باعث ایجاد شکل روبان مانند می شوند.
مترجم : تینا اندایش
منابع:
دیدگاهتان را بنویسید